سفیر آمریکا: بگذارید جوانان ایرانی به آمریکا بیایند
ویلیام سولیوان آخرین سفیر آمریکا در ایران (1977-1979 م) بوده است. وی در کتاب خاطراتش با عنوان «ماموریت در ایران» توصیفی از جامعه و نهادهای حاکمیتی ایران عصر پهلوی ارائه میکند که علیرغم محدود بودن نگاهش تصویر خوبی از نوع روابط ایران و آمریکا در آن دوران به دست میدهد. در بخشی از این کتاب ضمن توصیف فضای دانشگاهها به مقولهی مهاجرت ایرانیان به آمریکا برای ادامهی تحصیل اشاره میکند: ظرفیت دانشگاههای ایران محدود بود و آنهایی که نمیتوانستند وارد دانشگاه شوند و توان مالی داشتند جوانانشان را برای ادامهی تحصیل به خارج و عموما آمریکا میفرستادند (سولیوان میگوید هزینهها در آمریکا کمتر از اروپا بوده است). موسسات آموزشی آمریکایی هم به سهولت اقدام به صدور پذیرش میکردند و سیل درخواستها برای صدور ویزای دانشجویی صدای کنسولگری آمریکا را درمیآورد که این پذیرشها بدون در نظر گرفتن سوابق تحصیلی و سطح استعداد متقاضیان صادر شده و عموما هم اینها زبان بلد نیستند. سولیوان به عنوان سفیر آمریکا موضوع را بررسی میکند:
«من پس از بررسی شکایات و نظرات مقامات کنسولی تقاضای آنها را برای محدودیت صدور ویزا نپذیرفتم ولی از وزارت امور خارجه و ادارهی مهاجرت خواستم در مورد صدور پذیرش تحصیلی مراقبت بیشتری به عمل آورند. به طور کلی من با ایجاد محدودیت در مسافرت جوانان ایرانی به آمریکا موافق نبودم، زیرا به فرض اینکه آنها با پایهی تحصیلی ضعیفی وارد دانشگاههای آمریکا میشدند و بیش از حد معمول در دانشگاهها میماندند رفتن آنها به آمریکا و آشنا شدن آنها با فرهنگ و جامعهی آمریکا برای تحکیم روابط دوستانهی بین دو ملت در آینده مفید بود.»
البته آقای سفیر کور خوانده بود و از دانشجویان حاضر در آمریکا انقلابیونی برخاستند که یکیشان همین دکتر ظریف خودمان است. ولی به نظر نمیرسد که سیاست و نگاه آمریکا در زمینهی جذب دانشجویان ایرانی تغییر اصولی کرده باشد، مضاف بر اینکه حالا دیگر ضعف علمی دانشجویان ایرانی هم مطرح نیست.