شب‌نامه، زبان گویای نظام اسلامی
امروز مستند «شب‌نامه» (پس از لغو مجوز دانشگاه تهران) در سالن سوره حوزه‌ی هنری رونمایی شد. «شب‌نامه» روایت ماجرای یک گروه دانشجویی است که قصد دارند طرح کارآفرینانه‌ی خود را به iBridge2016 برسانند ولی باخبر میشوند که این کنفرانس به دلیل مخالفت‌های داخلی تعطیل شده است. سعید (راوی مستند) درصدد بر می‌آید که علت را جویا شود و در مسیر جستجوهایش به روابط آشکار و پنهان شبکه‌ی تغییر پی می‌برد که عمدتا با تابلوی کارآفرینی و حمایت از استارتاپ‌ها، مقاصد دیگری را داخل کشور پی‌گیری می‌کنند....
در مدت زمان کوتاهی که از شروع به کار «کانال شب‌نامه» و بعد از آن رونمایی از «مستند شب‌نامه» می‌گذرد، دست اندرکاران این مستند به خوبی موفق به جریان‌سازی و طرح مسائل اساسی درباره‌ی شبکه‌ی تغییر شده‌اند: تقریبا تمامی فعالان اکوسیستم کارآفرینی را با خود همراه و قشر بزرگی از مسئولین و نخبگان را نسبت به این موضوع دغدغه‌مند کرده‌اند. این قطعا موفقیت بزرگی برای این دوستان جوان و مجموعه‌ی سفیرفیلم است، اما من دوست‌تر دارم که «شب‌نامه» را، از منظری غیر از محتوا و پیام مستند ببینم و ببینم که این مستند بی‌نظیر چگونه شکل گرفته و عوامل موفقیتش چه بوده است؟
این کانال+مستند از یک «درد» متولد شده است و آن اینکه «چرا فعالیت‌های گسترده و آشکار دشمن برای تغییر جامعه‌ی ایران، در منظر مسئولین، نخبگان و عموم جامعه‌ی ما دیده نمی‌شود؟» شب‌نامه کوشیده است تا واقعیتی را که مکررا گروهی گفته‌اند و هیچ‌وقت مخاطب اصلی آن را نشنیده، یا شنیده و فهم نکرده، به زبانی گویا ترجمه کند. ما سال‌ها و به زبان‌های مختلفی (از رهبری گرفته تا تریبون‌های نمازجمعه و روزنامه‌های انقلابی و کارشناسان و تحلیل‌گران امنیتی) گفته‌ایم و شنیده‌ایم که هم‌الان در حال جنگیم و جنگ امروز جنگِ نرم است؛ در یکی-دو سال اخیر وجه دیگری از جنگِ نرم که موضوع «نفوذ» باشد در کانون دغدغه‌های رهبر انقلاب قرار داشته و حتی مصادیق بسیاری در جهت عینی‌سازی و ملموس کردن این جنگ پیچیده و عمیق مطرح شده و مورد واکاوی قرار گرفته است. اما با همه‌ی اهمیتی که این موضوع داشته، همواره زبان جمهوری اسلامی در انتقال این دغدغه به مسئولین، نخبگان و عموم جامعه دچار لکنت بوده است و در نتیجه همان نفوذی‌ها با برچسب توهم توطئه و تمسخر این واقعیت، غبار غفلت سنگینی را بر افکار عمومی تحمیل کرده‌اند و به کار خود ادامه داده‌اند. اما «شب‌نامه» این بار هنر را به خدمت گرفته است و در حکم زبان گویای جمهوری اسلامی توانسته است به خصوص قشر نخبگان و دانشگاهیان را با موضوع همراه کند و پلی بزند میان آرمان‌ها و واقعیت‌ها. این موفقیت اصلی و بی‌نظیر «شب‌نامه» است. جا دارد برای این رویش شیرین خدا را حمد کنیم و به دست‌اندرکاران خداقوت بگوییم. اما راز این موفقیت در چیست؟
شب نامه بیش از هر چیز، مولود دغدغه و پشتکار است. عوامل این اثر(که نگارنده آن‌ها را از نزدیک می‌شناسد) عمیقا به اهمیت موضوع باور داشتند و به خوبی بر روی جزئیات مسلط بودند. آن‌ها اصل را بر تبیین موضوع و «مقابله با طراحی دشمن» قرار دادند و شبانه‌روز و از هر فرصتی برای رسیدن به این هدف استفاده کردند، و اصولا قالب کانال و مستند برای بیان این دغدغه خلق شد نه این که شروع کار باشد. این مسئله بسیار مهم است: میان پروژه‌ای که با پروپوزال شروع می‌شود و پروژه‌ای که نقطه‌ی آغاز ندارد، با دغدغه و مسئله جوشیده و زندگی و ایمان عوامل را درگیر کرده است و بعد در قالب پروپوزال و فیلم‌نامه و ... درآمده، تفاوت از زمین تا آسمان است، و شب‌نامه از جنس دوم بود. تولید این کانال+مستند متوقف هیچ زیرساخت و امکاناتی نشد. ذهن پویای عوامل اثر مانع از این شد که «شب‌نامه» در قالب‌های مرسوم متوقف بماند. خلاقیت و جسارت نقطه‌ی قوت «شب‌نامه» است، دو عنصری که درتمامی مراحل کار از تاسیس کانال برای مستند، تا جمع‌آوری اطلاعات و درگیر کردن مخاطبان در تامین محتوا، و نوع روایت و جریان‌سازی اثر به خوبی قابل مشاهده است و هنوز هم ادامه دارد.
شب‌نامه علاوه بر ارائه‌ی الگویی موفق برای انتقال مفاهیم پیچیده و نرم به مخاطب، تداعی‌کننده‌ی رویش حسن باقری‌ها و نویدبخش ظهور نسل جدیدی از انقلابی‌هاست که عمیقا مومن، مصمم، خلاق و کاربلدند و هنوز جای کار بسیار دارند.
